Türk Mitolojisindeki Yaratılış Hikayesi ve Evrenin Oluşumu
Türk mitolojisinde yaratılış hikayesi, insanların Tanrı tarafından dünyaya getirilmesi ve evrenin oluşumu ile ilgili önemli tamamlayıcı parçalardır. Bu hikayeler, hem ahlaki yönden hem de insanın fiziksel oluşumu olan güçlü bir kültürün oluşumunu kapsamaktadır.
Tanrı’nın İlk Şahsiyeti ve İlk İnsanlar
Türk mitolojisinde Tengri adı verilen Tanrı’nın ilk şahsiyeti, ilkel İslam tarihçileri tarafından çeşitli şekillerde tanımlanmaktadır. Bazı kaynaklar onu sonsuz görme ve sonsuz özgürlük olarak tanımlarken, diğerleri onu adalet ve merhamet olarak tanımlıyor.
İlk insanlar, Tanrı tarafından Yusufu da içeren etha adlı aşağıdaki çift tarafından temsil edilmektedir:
- Tuğe: Akıl ve hakimiyet simgeleriyle dünyayı sahiplenen ilk kadın cüceli.
- Erlik: Tanrı’nın iradesi ve güç simgeleriyle ilk erkek cüceli.
Evrenin Oluşumu
Türk mitolojisinde, evrenin oluşumuyla ilgili olarak, güçlü bir döngü oluşturuldu. Bu döngü aşağıdaki iki adımı içerir:
- Yaratılış: Tanrı, Yusufu aracılığıyla dünyayı ve insanları yarattı.
- İnsanlaşma: Yusufun ilk çocukları, Tuğe ve Erlik, Tanrı tarafından insan biçimine dönüştürüldü.
Bu iki adım, Tanrı’nın gücünün insan biçimine dönüştürülmesiyle dünyayı ve evreni oluşturan önemli adımlardır.
Sonuç
Türk mitolojisinde yaratılış hikayesi ve evrenin oluşumu, insanların özgün kültürünü armonize eden bir çerçevedir. Bu hikayeler, insan hayatındaki tüm konularda yer alan Tanrı’nın gücüne ve iradesine tanıklık eder.
Türk Mitolojisinin temelleri binlerce yıl önce Çin, Orta Asya, Kıpçak, Gürcü ve Mongol kaynaklarından alınarak Anadolu kültürü ile sentezlenerek oluşmuştur. Türk Mitolojisindeki yaratılış hikayeleri, günümüzdeki Hint, Budist, Yahudi, İslami ve diğer geleneklerin çok eski zamanlardan alınma unsurlarını taşımaktadır.
Türk mitolojisinin temel anlatısının, bütün evrenin, Tanrı tarafından yaratılmasıyla başladığını söylemek mümkündür. Kahin peygamberlerince kaydedilmiş olan Türk mitolojisindeki ikamet etmek üzere, Tanrı tarafından ilk yaratılan canlı insandır. İlk insan daha sonra doğan hayvanlarla beraber yeryüzüne gönderilmiştir. Ayrıca, değişik efsanelerde gölgeler, su, evrenin diğer parçaları da aynı anda yaratılmıştır.
Türk mitleri her zaman, bu canlı her şeyin nasıl meydana geldiği ve evrenin nasıl var olduğu üzerine çok detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Özellikle, Karahanlılar döneminden bu yana, Türk mitolojisi değişik büyük konuları içermiştir. Bu mitler, o güne kadar oluşmuş olan ya da Güneş ve Ay gibi dünyamızın astronomik hiçbir şeyin asla anlaşılamayacak olan kavramlar gibi olaylar aracılığıyla evrenin oluşumunu anlatmıştır.
Günümüzde, Türk mitolojisinde yaratılış hikayesi ve evrenin oluşumu ile ilgili çok önemli bilgiler mevcuttur. Bu efsaneler, milattan önceki dönemlerden beri binlerce yıldır sözlü gelenekle aynı hikayelerin anlatılmasını sağlamaktadır. Türk mitolojisi sayesinde, insanlar kendileri ile bütün canlı unsurların bağını anlayabilmekte ve evrenin yaratılışı hakkındaki düşüncelerinde ışık sahibi olabilmektedirler.